Elektron ışını (EB)
Elektron ışını hızlandırıcı ilkesi (EB).
EB, iyonlaştırıcı olarak sınıflandırılan enerji kaynaklarından biridir. Bu tip enerji kaynaklarından bazıları şunlardır:
– Elektron hızlandırıcılar (E Beam),
– Çok yüksek enerjili elektron hızlandırıcılar (X Işınları),
– Gamma ışınları (radyoaktif izotoplardan çıkar).
İyonlaşma, iyonize parçacıklar (elektronlar) ekleme veya çıkarma yoluyla gerçekleşir.
– İki atom birbirine yakın olduğunda, elektron alıp vererek yeni moleküller oluşturabilir.
– İyonlaşma kimyasal bir tepkimedir ve radyoaktif değildir.
Elektron emisyonu, vakumlu ortama yerleştirilmiş bir katodun ısıtılmasıyla gerçekleştirilir.
Elektronlar, görevi vakumlu ortam ile irradyasyon ortamını ayırmak olan ve emisyon penceresi adı verilen ince titanyum katmanından geçmeden önce 80 ila 300kV arası bir yüksek gerilim ile hızlandırılır.
Vakumlu ortam ve irradyasyon ortamı, kurşun kaplama çift kat paslanmaz çelik zarfın içine yerleştirilir. Bunun nedeni, dışarıdaki radyasyonun son derece düşük kalmasını sağlamaktır.
Elektron ışınları ile işleme prosesinin avantajları.
Boya, yapıştırıcı ve adhezif sektörlerinde, EB prosesi polimerleşmeye veya molekül düzeyinde değişimlere olanak tanır ve bu işlemde:
– Sıcaklık yükselmez, bu da yüksek sıcaklıklarla ilişkili sorunlardan kaçınılmasını ve soğutmadan tasarruf edilmesini sağlar,
– Katkısız ürünler kullanılır, yani solvent veya fotobaşlatıcı gerekmez,
– Enerji tüketimi önemli ölçüde düşüktür,
– Anında ve böylece minimum alan kullanımıyla gerçekleşir
– Parlaklığı, aşınmaya karşı direnci ve substrata tutunmayı iyileştirir…
EB prosesi, gıda sektöründe de dekontaminasyon işleminde kullanılır. Burada elektronlar, bakteriler gibi parazit hücrelerin DNA’sını parçalar ve ışınıma tabi tutulmuş ürünlerin saklanma süreleri önemli ölçüde uzatılır.
Prosesin tamamı, bandın elektron ışınım tesisatının önünden geçtiği süre içinde olup biter. EB ekipmanları, 500 mpm'nin üzerindeki hızlarda kürleme için yeterince güçlüdür. Bu hızlarda, tüm proses 0,024 saniye içinde tamamlanır!!
Bir hat üzerinde minimum alan:
EB ekipmanının uzunluğu çok kısaltılabilir, çünkü kürleme anlık bir işlemdir. Hat üzerindeki toplam uzunluğu 3 metrenin altındadır.
Solvent kullanılmaz, uçucu bileşik (VOC) salınımı olmaz:
Solventler kaplama işlemlerinde kullanılmaz. Geleneksel kaplamaların aksine, proses kuru ürünün elde edilmesi için solventlerin ayrılmasını gerektirmez. Diğer bir deyişle, “nemli” ürünün bileşiğindeki tüm kimyasal ürünler, “kuru” ürünün içinde kalır. Hiçbir uçucu bileşik (VOC) üretilmemesinin nedeni budur. Bu nedenle, kirlilik problemini halletmek için yakma fırını ve başka bir cihaz gerekli değildir.
Yüksek elektrik verimliliği:
EB ile kürleme prosesi çok verimlidir. Çok büyük hacimli havanın, kaplama ürününe ısısını iletmeden önce kendisinin ısıtılması gerekliliğinin aksine, elektrik enerjisi elektronlar tarafından doğrudan kaplamaya iletilir. EB ekipmanları, termik fırınlara kıyasla 100 kat daha yüksek verimliliğe ulaşabilir. Bu sayede enerji maliyetleri önemli ölçüde düşürülür.
Substrat ısıtma gerekmez:
Elektrik enerjisi doğrudan kaplama ürününe gittiğinden, substrat sıcaklığının artışı genellikle birkaç derece daha düşüktür.
İşlevsel ve estetik özellikler:
Yüksek parlaklık, aşınmaya karşı direnç, ful renk spektrumu ve substrata yüksek tutunum, elektron ışınımı ile kürlenen kaplamaların bilinen özelliklerinden bazılarıdır.
